احتمالا شما هم وقتی دندانپزشکی یا آزمایشگاه هستید از پرسنل بارها کلمه اتوکلاو را شنیده اید. اما اتوکلاو چیست ؟ اتوکلاو یک واژه فرانسوی (Autoclave ) است که برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در محیطی با دما و فشار بالا با استفاده از بخار آب استفاده می شود.در این مقاله شما را با ویژگی ها و کاربردهای این دستگاه استریل کننده آشنا میکنیم:
واژه اتوکلاو از ترکیب دو واژه (auto-) در زبان یونانی به معنی خودکار و (clavis) در زبان لاتین به معنی کلید تشکیل شده‌است. رونمایی از اتوکلاو برمیگردد به سال 1879 که توسط آقای چارلز چمبرلن، میکروبیولوژیست فرانسوی اختراع شد.
اتوکلاوها در صنعت پزشکی بعنوان استریلیزاسیون ، در صنایع شیمیایی برای شکل گیری و بعمل آمدن پوشش‌ها و ولکانش لاستیک و سنتز هیدروترمال و در صنعت بخصوص در تولید کامپوزیت ها مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه که یکی از مهمترین تجهیزات آزمایشگاهی محسوب می شود معمولا به شکل یک استوانه دردار بوده اما در نوع صنعتی آن طولی بیش از 15 متر دارد.
نوع آزمایشگاهی این دستگاه که برای استریل کردن لوازم آزمایشگاهی کاربرد دارد، بسته به حجم بار و محتویات به مدت 15 الی 20 دقیقه در معر بخار اشباع 121 درجه سلسیوس (۲۴۹ درجه فارنهایت) استریلازیسیون را انجام می دهد.
بیشتر بخوانید: خرید و فروش محیط کشت بصورت آنلاین
کاربرد اتوکلاو در حوزه های مختلفی از جمله پزشکی، میکروبیولوژی ، خالکوبی ، سوراخ کاری بدن ، داروهای دامپزشکی، قارچ‌شناسی، عمل جراحی، دندانپزشکی و ساخت پروتز است.از جمله کاربردهای جدید اتوکلاوها میتوان به عملیات پیش دفع و استریلیزاسیون مواد زاند و زباله های بیمارستانی اشاره کرد.
این نوع از اتوکلاوها معمولا به مانند اتوکلاو معمولی عمل کرده که قادر به خنثی سازی عوامل عفونی با استفاده از بخار آب در فشار بالا است.
مدل جدیدتر اتوکلاوها برای آندسته از موادی که نمی توانند حرارت و فشار بالا را تحمل کنند مناسب است. به این صورت که ضایعاتی مانند رسانه‌های کشت، مواد لاستیکی، لباس، پانسمان، دستکش و غیره را بدون داشتن مخزن فشار استریل می کنند.
باتوجه به عملکرد استریلیزاسیون و نوع وسایل به سه کلاس S , N, B طبقه بندی می شوند.
این اتوکلاو قادر است ابزارآلات جامد را بدون پوشش استریل نماید. لذا در خرید آن باید دقت کرد. همچنین باتوجه به نوع اتوکلاور تضمینی برای استریل وسایل پوشش‌دار (مثل پارچه یا کاغذ های مدیکال) و نیز وسایل حفره دار وجود ندارد.
اتوکلاو کلاس S میتواند ابزار آلات بدون پوشش جامد یا پوشش دار جامد ، مواد نساجی مثل پارچه ، گاز تک لایه و وسایل سوراخ دار B را استریل نماید. همچنین میتواند با پمپ وکیوم یا بدون آن تجهیز شود و دارای سیکل خشک‌کن است.
تمام انواع ابزار و وسایل پوشش دار جامد و بدون پوشش ، مواد نساجی و ابزار سوراخ دار مدل B و مدل A توسط این اتوکلاو میتواند استریل شوند.اتوکلاوهای این رده دارای پمپ وکیوم قدرتمندی بوده که تا حدود۰/۹- بار خلاء ایجاد میکند.
کاربرد این کلاس در اتاق های عمل ، کلینیک هاو دندانپزشکی ها به منظور انجام عملیات استریلیزاسیون بوده که بصورت سریع و با حجم کم انجام میدهد.
توصیه می شود برای هربار استفاده از چسب اتوکلاو و یا نشانگر اندیکاتور شیمیایی استفاده شود. به همین منظور در ادامه نو نوع نشانگر شیمیایی را معرفی نمودیم:
نوار (Time,Steam & Temperature ) TST که سه عامل زمان ، بخار و دما را نظارت می کند
بر چسب Steri-Record
که امکان ثبت تاریخ سترون سازی ، نام فرد سترون کننده و نام محیط کشت بر روی این برچسب وجود دارد .
لازم به ذکر است در صورتیکه به طور هفتگی بر حسب روزهای کاری از دستگاه اتوکلاو استفاده دارید باید از اندیکاتور بیولوژیک شامل نوار اسپوردار یا ویال باسیلوس استئاتروفیلوس استفاده و صحت دماسنج را کنترل نمایید .همچنین فشار لازم حدود 1.5 بار و همچنین دمای مطلوب در هر بار استفاده مد نظر قراردهید.
فروشگاه ATR-MED، با تشکیل تیمی از نخبگان کشور (عضو بنیاد ملی نخبگان و دارای مقالات علمی متعدد ثبت‌شده در مجلات معتبر) که ارتباط نزدیک علمی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی اروپا و آمریکایی را دارد، فعالیت خود را به‌طور تخصصی در زمینه فروش آنلاین جامع محصولات علوم زیستی و خدمات آزمایشگاهی ارائه می دهد.
تمامی حقوق این وب سایت در اختیار آثل طب راد مد ایرانیان (ATR-MED) بوده و استفاده از محتوای آن تنها با درج منبع امکان پذیر می باشد.
