دسیکاتور؛وسیله‌ای برای خشک کردن مواد

دسیکاتور وسیله ای قابلمه ای شکل که از جنس پیرکس بوده و نام آن ریشه انگلیسی – آمریکایی دارد و برای خشک کردن مواد به کار می رود. این وسیله دارای دو بخش است. در بخش پایینی آن موادی که به عنوان جاذب رطوبت هستند (مانند سیلیکاژل)، قرار می گیرند. در بخش بالایی که دارای یک صفحه است که نمونه قرار می گیرد. نمونه هایی که باید دور از رطوبت نگه داری شوند و یا نمونه هایی که گرم هستند و به دور از رطوبت باید خشک شوند داخل آن قرار می گیرند.

اجزای سازنده دسیکاتور :

قسمت زیرین دارای مواد جاذب و نمگیر است. موادی که در این وسیله به عنوان جاذب استفاده می شود ژل سیلیس، کلرید کلسیم بدون آب، اسید سولفوریک غلیظ و پنتا اکسید فسفر می باشد.این مواد با گذشت زمان و جذب رطوبت تغییر رنگ می دهند (معمولا از آبی به صورتی) و از رطوبت اشباع می شوند.

در این مواقع باید داخل آون خشک شوند. هر یک از این مواد در یک دمای خاصی خشک می شوند. مثلا دمای خشک کردن سیلیکاژل بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ درجه سانتیگراد است.در قسمت بالایی یک صفحه سرامیکی لعاب دار با سوراخ هایی وجود دارد که نمونه هایی که باید خشک شوند اینجا قرار می گیرند.

لبه درب دسیکاتور که سمباده خور است باید چرب شود تا هوا به داخل دستگاه وارد نشود و رطوبت وارد آن نشود. برای این کار از ژل نفتی یا وازلین سفید و مواد چرب کننده ی دیگر استفاده می شود.

اما ژل نباید به مقدار زیادی زده شود چون باعث لغزندگی زیاد می شود و ممکن است درب بیفتد و بشکند.

انواع دسیکاتور :

این وسیله در دو نوع ساده و شیردار هستند. نوع معمولی و بدون شیر آن فقط وسیله ای به شکل قابلمه است که موادی که باید خشک نگه داشته شوند داخل آن قرار می گیرند.ولی نوع شیردار (خلأ) این دستگاه شامل شیری است که به پمپ خلأ وصل است و از این طریق هوا و رطوبتی که داخل دستگاه است تخلیه می شود. در نوع شیردار بخش پایینی که محل گذاشتن مواد جاذب رطوبت است وجود ندارد.

نکته 1 :

مواد داخل دسیکاتور هر بار که در آن باز می شود مدت زمان کمی در مقابل رطوبت هوا قرار می گیرند و کمی مرطوب می شوند. به همین دلیل این وسیله برای نگه داری موادی که به سرعت با رطوبت جو واکنش می دهند، مانند فلزات قلیایی، نمی تواند گزینه مناسبی باشد.

نکته 2:

در نوع شیردار وقتی ماده داخل دستگاه قرار می گیرد چند بار شیر پمپ خلأ باز و بسته می شود تا هوای داخل آن خارج شود.

روش کار با دسیکاتور:

• پودر خشک کننده درون دسیکاتور را بررسی کنید یا اگر پودری در بخش زیرین آن نیست، به آن اضافه کنید.
• درب دسیکاتور را توسط ماده ای چرب مانند وازلین، مقداری چرب کنید.
• ماده ای که قصد نگهداری آنرا دارید را با ظرف آن درون دسیکاتور قرار دهید.
• درب دسیکاتور را به سرعت ببندید. حواستان باشد که کناره های آن، اجازه عبور هوا را نداشته باشد.
• همیشه باید در دسیکاتور بسته نگه داشته شود تا پودر خشک کننده آن اشباع نشود و رطوبت وارد دسیکاتور نشود.
• درز درپوش دسیکاتور، باید با روغن، وازلین، گریس و یا ماده اینچنینی، پوشیده شود تا از نشت هوا و یا رطوبت جلوگیری شود.
• هنگام جابحا کردن دسیکاتور باید درپوش آنرا نیز محکم گرفت؛ زیرا بدلیل چرب بودن بخش سمباده ای درپوش، ممکن است این بخش بلغزد و بیفتد.
• در زمان انتقال بوته از کوره به دسیکاتور، باید چند ثانیه به آن فرصت داد و پس از آن، درپوش آنرا قرار داد. بدین ترتیب هوای داخل دسیکاتور فرصت منبسط شدن پیدا می کند. بعد از آن هم در زمان سرد شدن، بهتر است چندین بار شیر هوا را باز و بسته کرد تا درون دسیکاتور خلا تشکیل نشود.

نتیجه گیری:

دسیکاتور وسیله ای است که باید درب آن بسته باشد تا ماده جاذب آن از رطوبت اشباع نشود. هنگام جابه جایی دستگاه باید قسمت درب و بدنه را محکم نگه داشت چون کناره درب چرب است و ممکن است سر بخورد. همچنین وقتی ماده ای از آون داخل دستگاه قرار می گیرد، بعد از فرصتی کوتاه (در حد ۵ تا ۱۰ ثانیه) درب آن بسته می شود، زیرا اگر ماده خیلی داغ باشد بعد از سرد شدن، برداشتن درب آن سخت می شود (به علت اختلاف فشار هوای داخل و بیرون).

برای خرید مواد آزمایشگاهی شیمیایی و صنعتی و یا خرید تجهیزات آزمایشگاهی شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه شرکت آثل طب از خدمات آزمایشگاهی برخوردار شوید.