دماسنج جیوه ای یکی از انواع دماسنج های پرکاربرد است. شاید بتوان گفت پرکابردترین دماسنجی است که در حال حاضر در دنیا استفاده می شود. در مقاله پیش رو به معرفی این دماسنج، اساس کار دماسنج جیوه ای، انواع و کاربرد دماسنج جیوه ای خواهیم پرداخت.دماسنج جیوه ای وسیله ای است که دما را نشان می دهد. اساس کار این دماسنج با جیوه است و دلیل نامگذاری آن نیز استفاده از جیوه در ساخت دماسنج است.
دماسنج جیوه و الکلی تفاوتی در عملکرد ندارند و تنها تفاوت آنها در ماده مورد استفاده درون حباب شیشه ای است. این سوال برای بعضی ها پیش می آید که جیوه دماسنج چه رنگی است؟؛دماسنج جیوه ای از جیوه ی نقره ای رنگ به عنوان نشانگر دما استفاده می کند. اما دماسنج الکلی از الکل به عنوان نشانگر دما استفاده می کند.
با توجه به بازه دمایی مورد استفاده، ممکن است از الکل یا جیوه استفاده شود. مشکل دیگری که جیوه دارد، سمی بودن آن است. جیوه به شدت سمی است و در صورت شکستن دماسنج، ممکن است این سم خارج شود. به همین دلیل است که امروزه استفاده از دماسنج های جیوه ای کاهش یافته است و کاربرد دماسنج های الکلی بیشتر شده است.
بیشتر بدانید>>>>>>>>>>>>>>>>>>>تاریخچه تولد علم میکروبیولوژی و محیط های کشت میکروبی
قبل از اندازه گرفتن دمای بدن فرزندتان ، دماسنجتان را خوب تکان بدهید . مراقب باشید که باید آن را به طرف پائین بگیرید و مخزن جیوه بالا باشد . حالا دماسنجتان را محکم تکان بدهید تا جیوه لااقل تا سطح 35/5درجه سانتیگراد پایین بیاید . اگر هنوز ناشی هستید ان را به یک کوسن یا متکا بزنید تا جیوه پایین بیاید . حمام بدترین جا برای تکان دادن دماسنجها است . اگر دماسنجتان شکست مراقب باشید بچه ها به آن نزدیک نشوند . مخصوصا مراقب جیوه باشید چون از طریق پوست جذب می شود.
اگر می خواهید از دماسنجهای مقعدی استفاده کنید آن را در پارافین یا کرم فرو ببرید . بهترین وضعیت برای کودک این است که به شکم روی زانوی شما بخوابد . به گزارش اسان طب در چنین وضعیتی کودک نمی تواند خیلی وول بخورد ، چون پاهایش آویزان هستند . دماسنجتان را آرام وارد مقعد کنید اگر آن را محکم وارد مقعد کنید داخل روده کودک را آزار می دهد . پس از آن که چندسانتی وارد مقعد شد ، آن را محکم بچسبید ، چون کودک تقلا می کند و ممکن است اذیت شود . کف دست خود را روی کفل بچه بگذارید و دماسنج را بین دو انگشت ، طوری که در شکل نشان داده شده است ، نگه دارید.
این نوع دماسنج معمولا برای اندازه گیری تب بیماران استفاده میشود. دارای دو نوع مختلف است:
دماسنج مقعدی، دهانی، کودک: این دسته معمولا برای اندازه گیری یک باره ای تب مورد استفاده قرار می گیرد.
دماسنج پایه ای: برای بررسی تغییرات دمایی کوچک در بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
قبل از آموزش کار با دماسج های جیوه ای و الکلی لازم است که نحوه عملکرد آنها را بدانیم.نحوه عملکرد دماسنج های جیوه ای و الکلی بر اساس انبساط این مایعات در اثر افزایش دما است. در پایین این دماسنج ها بخشی مخزن شکل وجود دارد که عمده این مایعات در آن وجود دارند. در وسط ستون اصلی دماسنج لوله ای وجود دارد که اطراف آن درجه بندی شده است. با افزایش دما، میزان انبساط جیوه(یا الکل) تغییر خواهد کرد. در نتیجه این تغییر، جیوه در ستون حرکت خواهد کرد. بر اساس دمای آن جلوی یکی از درجه بندی ها قرار خواهد گرفت و با توجه به درجه بندی نوشته شده روی ستون دماسنج، میتوان به دما پی برد.
برای اندازه گیری دما باید بخش انتهایی دماسنچ که جیوه(یا الکل) در آن قرار دارد، در محیط مورد سنجش قرار بگیرد.هیچ وقت دماسنج را با کف ظرف در تماس قرار ندهید. زمانی که دماسنج به کف ظرف که دارای دمای متفاوتی است متصل شود، دما را اشتباه نمایش خواهد داد.
برای اندازه گیری مستمر دما، می توانید دماسنج را با استفاده از یک گیره بالای ظرف به صورتی نگه دارید که مخزن آن داخل ظرف قرار بگیرد.
برای خواندن دمای دماسنج، لازم است که آنرا دقیقا روبروی صورت خود نگه دارید. دماسنج را بچرخانید تا زمانی که بتوانید ستون جیوه آن را به صورت مشخص ببینید. عدد متناظر با ستون جیوه را میتوانید به عنوان دمای دماسنج گزارش کنید.
عمدتا بدلیل آنکه مایع درون تب سنچ های جیوه ای رنگی سفید دارند، خواندن عدد تب یا دمای نشان داده شده در آنها %B