نکات ایمنی در آزمایشگاه

نکات ایمنی در آزمایشگاه چیست؟وچرا باید رعایت شود؟

نکات بسیاری برای افزایش امنیت در آزمایشگاه وجود دارد که چنانچه فرد آن‌ها را رعایت نماید، احتمال بروز خطرات کاهش یافته و از سلامت آزمایش‌کننده حفاظت می‌شود.در آزمایشگاهی که ایمن و استاندارد است و پرسنل تمام نکات ایمنی در آزمایشگاه را رعایت می‌کنند، حوادث و جراحات به ندرت اتفاق می‌افتد. عموما این حوادث زمانی به وقوع می‌پیوندند که نکات ایمنی رعایت نشوند و از طرف پرسنل بی‌توجهی صورت گرفته باشد. بنابراین آشنایی با خطرات موجود در محیط آزمایشگاه و همچنین دانستن نکات ایمنی مرتبط با آن، از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و سلامت پرسنل به آن وابسته است.

نکات ایمنی در آزمایشگاه:

1- هرگز بدون روپوش، دستکش، ماسک، عینک و سایر وسایل ایمنی مناسب آزمایش نکنیم. باید بدانیم که برای کار با برخی مواد خاص استفاده از تجهیزات ایمنی ویژه و اختصاصی لازمست. یعنی باید از دستکش و ماسک و سایر وسایل مخصوص برای کار با آن مواد استفاده کنیم و تجهیزات ایمنی معمولی کارآیی لازم را ندارند.

2- شیلنگ های آب و گاز را هرگز بدون بست استفاده نکنیم.

3- هرگز از وسایل معیوب و شکسته استفاده نکنیم. استفاده از این وسایل می تواند منجر به بروز خطرات جدی شود.

4- هرگز آزمایش در حال اجرا را بدون مراقبت رها نکنیم. در صورت نیاز اجباری به ترک محل یا در مورد آزمایشهای نیازمند به زمان طولانی، حتما توضیحاتی شامل نام آزمایش، نام آزمایشگر، تلفن تماس، مواد در حال واکنش و احتیاطات لازم را در محل آزمایش در دسترس قرار دهیم.

5- هرگز ظروف حاوی مواد ومحلول ها را بدون درپوش محکم نگهداری نکنیم تا ضمن جلوگیری از آلودگی هوای آزمایشگاه، از آلودگی نمونه ها با مواد خارجی جلوگیری شود.

6- مواد مورد استفاده را فقط به میزان مصرف در روی میزها نگهداری و بقیه را در محل مناسب انبار نماییم.

7- خطرات موجود در آزمایشگاه را شناسایی نماییم و روشهای مناسب مقابله با آنها را بیاموزیم.

8- محل کپسول های آتش نشانی را شناسایی و روش استفاده از آنها را بیاموزیم.

9- قبل از کار با مواد شیمیایی، ابتدا با خواص آنها آشنا شده، خطرات آنها را شناسایی نموده و روش مقابله با این خطرات را فراگیریم.

10- با علائم و هشدارهای ایمنی آشنا شویم.

11- مسیرهای تردد در آزمایشگاه را خالی از اشیای مزاحم نگهداریم.

12- روی میزها را خالی از تجهیزات و مواد غیر لازم نگهداریم.

13- وسایل روی میزها را بطور مناسب و بی خطر قرار دهیم.

14- حتما به هرگونه ظرف حاوی مواد و محلولها برچسب مناسب را الصاق نماییم.

15- از هرگونه خوردن و آشامیدن در محیط آزمایشگاه پرهیز کنید. محیط آزمایشگاه آلوده به مواد سمی و خطرناک است.

16- هنگام شستشوی ظروف و وسایل شیشه ای، ابتدا شیر آب را باز نموده و منتظر یکنواخت شدن جریان آب و ثابت شدن فشار آن شوید و سپس وسایل مورد شستشو را در مسیر جریان آب قرار دهید تا از رها شدن وسایل از دست (در اثر فشار ناگهانی آب) و شکستن آنها جلوگیری شود.

17- حتی الامکان در ساعات خلوت روز آزمایش نکنیم تا بتوانیم درصورت نیاز از کمک سایر افراد استفاده نماییم.

18- در صورت نیاز به زمان طولانی جهت انجام آزمایش، بجای انجام آن تا ساعتهای انتهایی روز بهتر است آزمایشها را زودتر شروع نماییم.

19- مواد و محلولهای خطرناک و آلاینده محیط زیست را در فاضلاب یا سطل زباله خالی نکنیم. این مواد و محلول ها باید جمع آوری و بطریق مقتضی دفع گردند.

بیشتر بخوانید>>>>>>>>>>>>>10 مورد از رایج ترین تجهیزات آزمایشگاهی

نکات ایمنی در آزمایشگاه هنگام کار با مواد شیمیایی

بهترین راه برای پیشگیری از حوادث در آزمایشگاه و رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه آشنایی با خطرات موجود در آن است. در طی هر فعالیت و آزمایش صرف نظر از اینکه قبلا چند بار تکرار شده است همیشه خطرات وجود دارد. از این رو اهمیت شناخت خطرات هر آزمایش و فعالیت پیش از شروع به انجام آن باید جهت رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه درک شود و نکات ایمنی لازم برای انجام این آزمایش در نظر گرفته شود.

نکته بسیار مهم در اینجا این است که شما باید تمامی مواد شیمیایی موجود در آزمایشگاه را خطرناک قلمداد کنید. مگر اینکه از بی خطر بودن آن ماده اطمینان کافی داشته باشید و این به معنی رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه در هنگام استفاده از مواد شیمیایی مختلف است.از آنجا که در آزمایشگاه های مختلف از مواد شیمیایی اسیدی و خورنده استفاده می شود باید تجهیزات آزمایشگاهی مورد استفاده ضد اسید باشند و در مقابل مواد شیمیایی مقاومت داشته باشند.

برای مثال در سیستم سکوبندی آزمایشگاه و یا کابینت آزمایشگاهی باید از متریال ضد اسید استفاده شود. همچنین سینک آزمایشگاهی نیز باید به صورت سینک ضد اسید باشد. در این صورت نظافت و تمیز کردن این تجهیزات از انواع مواد شیمیایی و آلودگی ها نیز ساده تر انجام می شود. مواد شیمیایی خطرناک باید در محل های مخصوص خود که به نام کمد نگهداری مواد شیمیایی خوانده می شود نگهداری شود.این مواد تنها باید در دسترس افراد مجاز قرار بگیرند زیرا این افراد با خطرات آن آشنا بوده و نحوه کاربرد آن را بهتر می دانند.

تجهیزات ایمنی و رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه

هر آزمایشگاه جهت رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه باید از تجهیزات ایمنی شامل:

کپسول آتش نشانی

محلول های شست و شوی چشمی

دوش و چشم شوی اضطراری

پتو مخصوص خاموش کردن آتش

و سایر مواد مورد نیاز برای رعایت نکات ایمنی برخوردار باشد.

آشنا بودن پرسنل آزمایشگاه با تجهیزات ایمنی:

از دیگر نکات ایمنی در آزمایشگاه آشنا بودن پرسنل با نحوه مواجه با خطر و استفاده از تجهیزات ایمنی است. کارکنان آزمایشگاه باید با محل قرار گرفتن وسایل ایمنی و نحوه استفاده از آنها آشنا باشند تا در صورت نیاز بتوانند از آنها استفاده نمایند. هنگام پاشیدن مواد شیمیایی خطرناک به درون چشم باید از دوش و چشم شوی اضطراری استفاده نمود.

انواع شیرآلات آزمایشگاهی مختلف شامل شیرآلات آب، گاز، خلا و … باید مشخص باشد و در صورت بروز آتش سوزی از وسایل اطفاء حریق مناسب استفاده شود. در صورتی که در آزمایشگاه از کپسول های گاز استفاده می شود نیز این کپسول ها در کمد آزمایشگاهی مخصوصی باید نگهداری شود.

نصب هود آزمایشگاهی از مهمترین اقدامات و نکات ایمنی است.

هود آزمایشگاه یا هود شیمیایی می تواند بخارات ناشی از مواد شیمیایی خطرناک را جذب نموده و یا به خارج از فضا منتقل نماید. در صورت انجام فعالیت هایی که در حین آن بخارات بد بو، اسیدی، خورنده و سمی متصاعد می شود باید از مدل هود آزمایشگاهی مناسب برای رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه استفاده نمایید.

جمع بندی:

همان طور که می دانید نکات ایمنی در آزمایشگاه برای حفظ امنیت و سلامتی کارکنان اهمیت زیادی دارد. اگر چه رعایت این نکات به تنهایی متضمن سلامتی افراد نیست اما از احتمال بروز خطر در زمان حوادث گوناگون تا اندازه زیادی می کاهد.خطرات همیشه در آزمایشگاه ها وجود دارد و غیر قابل پیش بینی است که در طول انجام فعالیت ها و آزمایش های مختلف چه اتفاقاتی ممکن است رخ دهد. اما هوشیاری و دقت در انجام کارها و رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه تا حد زیادی از این خطرات می کاهد.در بیشتر موارد هنگامی که حادثه ای در آزمایشگاه رخ می دهد به دلیل بی توجهی به موارد ایمنی و عدم رعایت نکات ایمنی در آزمایشگاه می باشد.

برای خرید مواد آزمایشگاهی شیمیایی و صنعتی و یا خرید تجهیزات آزمایشگاهی شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه شرکت آثل طب از خدمات آزمایشگاهی برخوردار شوید.