دماسنج جیوه ای یکی از انواع دماسنج های پرکاربرد است. شاید بتوان گفت پرکابردترین دماسنجی است که در حال حاضر در دنیا استفاده می شود. در مقاله پیش رو به معرفی این دماسنج، اساس کار دماسنج جیوه ای، انواع و کاربرد دماسنج جیوه ای خواهیم پرداخت.دماسنج جیوه ای وسیله ای است که دما را نشان می دهد. اساس کار این دماسنج با جیوه است و دلیل نامگذاری آن نیز استفاده از جیوه در ساخت دماسنج است.
دماسنج جیوه و الکلی تفاوتی در عملکرد ندارند و تنها تفاوت آنها در ماده مورد استفاده درون حباب شیشه ای است. این سوال برای بعضی ها پیش می آید که جیوه دماسنج چه رنگی است؟؛دماسنج جیوه ای از جیوه ی نقره ای رنگ به عنوان نشانگر دما استفاده می کند. اما دماسنج الکلی از الکل به عنوان نشانگر دما استفاده می کند.
با توجه به بازه دمایی مورد استفاده، ممکن است از الکل یا جیوه استفاده شود. مشکل دیگری که جیوه دارد، سمی بودن آن است. جیوه به شدت سمی است و در صورت شکستن دماسنج، ممکن است این سم خارج شود. به همین دلیل است که امروزه استفاده از دماسنج های جیوه ای کاهش یافته است و کاربرد دماسنج های الکلی بیشتر شده است.
بیشتر بدانید>>>>>>>>>>>>>>>>>>>تاریخچه تولد علم میکروبیولوژی و محیط های کشت میکروبی
قبل از اندازه گرفتن دمای بدن فرزندتان ، دماسنجتان را خوب تکان بدهید . مراقب باشید که باید آن را به طرف پائین بگیرید و مخزن جیوه بالا باشد . حالا دماسنجتان را محکم تکان بدهید تا جیوه لااقل تا سطح 35/5درجه سانتیگراد پایین بیاید . اگر هنوز ناشی هستید ان را به یک کوسن یا متکا بزنید تا جیوه پایین بیاید . حمام بدترین جا برای تکان دادن دماسنجها است . اگر دماسنجتان شکست مراقب باشید بچه ها به آن نزدیک نشوند . مخصوصا مراقب جیوه باشید چون از طریق پوست جذب می شود .
اگر می خواهید از دماسنجهای مقعدی استفاده کنید آن را در پارافین یا کرم فرو ببرید . بهترین وضعیت برای کودک این است که به شکم روی زانوی شما بخوابد . به گزارش اسان طب در چنین وضعیتی کودک نمی تواند خیلی وول بخورد ، چون پاهایش آویزان هستند . دماسنجتان را آرام وارد مقعد کنید اگر آن را محکم وارد مقعد کنید داخل روده کودک را آزار می دهد . پس از آن که چندسانتی وارد مقعد شد ، آن را محکم بچسبید ، چون کودک تقلا می کند و ممکن است اذیت شود . کف دست خود را روی کفل بچه بگذارید و دماسنج را بین دو انگشت ، طوری که در شکل نشان داده شده است ، نگه دارید.
این نوع دماسنج معمولا برای اندازه گیری تب بیماران استفاده میشود. دارای دو نوع مختلف است:
دماسنج مقعدی، دهانی، کودک: این دسته معمولا برای اندازه گیری یک باره ای تب مورد استفاده قرار می گیرد.
دماسنج پایه ای: برای بررسی تغییرات دمایی کوچک در بدن مورد استفاده قرار می گیرد.
قبل از آموزش کار با دماسج های جیوه ای و الکلی لازم است که نحوه عملکرد آنها را بدانیم.نحوه عملکرد دماسنج های جیوه ای و الکلی بر اساس انبساط این مایعات در اثر افزایش دما است. در پایین این دماسنج ها بخشی مخزن شکل وجود دارد که عمده این مایعات در آن وجود دارند. در وسط ستون اصلی دماسنج لوله ای وجود دارد که اطراف آن درجه بندی شده است. با افزایش دما، میزان انبساط جیوه(یا الکل) تغییر خواهد کرد. در نتیجه این تغییر، جیوه در ستون حرکت خواهد کرد. بر اساس دمای آن جلوی یکی از درجه بندی ها قرار خواهد گرفت و با توجه به درجه بندی نوشته شده روی ستون دماسنج، میتوان به دما پی برد.
برای اندازه گیری دما باید بخش انتهایی دماسنچ که جیوه(یا الکل) در آن قرار دارد، در محیط مورد سنجش قرار بگیرد.هیچ وقت دماسنج را با کف ظرف در تماس قرار ندهید. زمانی که دماسنج به کف ظرف که دارای دمای متفاوتی است متصل شود، دما را اشتباه نمایش خواهد داد.
برای اندازه گیری مستمر دما، می توانید دماسنج را با استفاده از یک گیره بالای ظرف به صورتی نگه دارید که مخزن آن داخل ظرف قرار بگیرد.
برای خواندن دمای دماسنج، لازم است که آنرا دقیقا روبروی صورت خود نگه دارید. دماسنج را بچرخانید تا زمانی که بتوانید ستون جیوه آن را به صورت مشخص ببینید. عدد متناظر با ستون جیوه را میتوانید به عنوان دمای دماسنج گزارش کنید.
عمدتا بدلیل آنکه مایع درون تب سنچ های جیوه ای رنگی سفید دارند، خواندن عدد تب یا دمای نشان داده شده در آنها سخت است. اما در نجوه خواندن، تفاوتی با دماسنج های الکلی ساده ندارند.
یکی از فاکتورهای بسیار مهم در پزشکی و برای تشخیص بیماری ها، دمای بدن است. دمای بدن میتواند مشخص کننده شرایط سلامتی فرد باشد. دماسنج های پزشکی معمولا در بازه 35-42 درجه سانتیگراد کار می کنند، بدن نیز در این بازه کار می کند. اگر دمای مرکز بدن از این بازه خارج شود، انسان خواهد مرد. در دمای کمتر از 35 درجه، بدن دچار هایپوترمی شده و انسان خواهد مرد. دمای مرکز بدن به هیچ عنوان نباید از 35 درجه کاهش یابد. دمای بالاتر از 42 درجه نیز فعالیت بدن را تحت تاثیر قرارداده و منجر به مرگ سلولها و در نهایت مرگ انسان می شود. معمولا دماهای بالا یا به اصطلاح تب، بدلیل واکنش التهابی در بدن ایجاد می شود. معمولا از دماسنج های بدن برای اندازه گیری تب افراد استفاده می شود.
قبل از اندازه گرفتن دمای بدن، دماسنج را به خوبی تکان دهید. ابتدا به درجات آن نگاه کنید و محل قرار گیری خط جیوه را در ستون جیوه پیدا کنید، تا شاخص جیوه کمتر از 37 درجه قرار بگیرد. از بیمار بخواهید دهانش را باز کرده و زبان خود را بالا بیاورد. زیر زبان یک پرده عمومی قرار دارد که زبان را به کف دهان متصل می‌کند. درجه باید در انتهای زیر زبان و کنار این پرده قرار بگیرد. سپس از بیمار بخواهید دهان خود را ببندد در صورتی که حتی مقداری از لب‌ها باز نماند.حداقل باید 3 الی 5 دقیقه باید تب سنج در دهان قرار گیرد و در این مدت بیمار نه صبحت کند و نه دهان خود را باز کند. سپس بعد از این مدت درجه را بخوانید. برای بهتر دیدن نوک ستون جیوه باید تب سنج را آنقدر بچرخانید تا بخشی از شیشه که به شکل ذره بین در آمده است و ستون جیوه را واضح تر نمایش می‌دهد در مقابل قرار گیرد. در این حال خواندن درجه حرارت آسان تر است.
دقت دماسنجهای دیجیتال با جیوه ای تقریبا یکسان است. در واقع صفحه دیجیتال آن کار همان جیوه را می‌کند با این تفاوت که دماسنج دیجیتال عدد را روی صفحه نشان می‌دهد و در نتیجه خواندن آن آسان تر است. زمانی که می‌خواهید دماسنج جیوه ای را بخوانید ممکن است دقت چشمی نداشته باشید و دمای 2/37 را همان 37 بخوانید. پس دماسنج دیجیتال از این جهت دقیق تر است.
تب سنج یکی از تجهیزات پزشکی است که به وسیله آن میتوان دمای بدن را اندازه گرفت. اما روش‌های مختلفی برای اندازه گیری تب وجود دارد که عبارتند از:
رکتوم مناسب ترین مکان برای اندازه گیری دمای بدن شناخته شده است زیرا اندازه گیری به این روش دقیق ترین اندازه گیری است و تفاوت نتایج در آن بسیار کمتر از دیگر نتایج است. دامنه تغییرات بدن در این اندازه گیری تقریبا 2/36 تا 7/37 درجه سانتی گراد است.
از این روش برای کودکان و بزرگسالان استفاده میشود. به دو صورت با قرار دادن تب سنج روی گونه‌ها یا زیر زبان انجام میشود که در هر دو روش نتیجه اندازه گیری مانند روش رکتال است. در این روش اندازه گیری زیر زبانی نتیجه بهتری دارد.
اندازه گیری دمای سطحی بدن با قرار دادن تب سنج زیر بغل یا کشاله ران به دست می‌آید. در هر دو حالت دست یا پا باید محکم به بدن بچسبد تا از تداخل دمای محیط جلوگیری شود. به هر حال احتمال اندازه گیری دقیق با این روش خیلی کمتر بوده و همچنین مدت زمان اندازه گیری طولانی تر است.
دمای گوش با یک سنسور مادون قرمز اندازه گیری میشود. در این روش نوک تب سنج به سادگی درون کانال گوش قرار می‌گیرد و نتیجه اندازه گیری به مدت یک ثانیه انجام میشود. علاوه بر آسان بودن این روش دقت آن از نظر کلینیکی هم ثابت شده است. نوک این دماسنجها به گونه ای طراحی شده است که به گوش نوزاد و کودکان آسیب نمی‌زند و اندازه گیری دقیقی نشان می‌دهد.
این روش بسیار دقیق و آسان است. در این روش تب سنج روی پیشانی قرار می‌گیرد و یک حسگر بالاترین دمای بدن و حسگر دیگر دمای محیط را اندازه گیری می‌کند.
به طور کلی اساس کار دماسنج جیوه ای به این صورت است که این دماسنج شامل یک حباب حاوی جیوه بوده که یک لوله شیشه ای نازک به این حباب متصل است. این لوله شیشه ای نازک مدرج است. با بالا رفتن دمای جیوه درون حباب شیشه ای، حجم آن در اثر انبساط افزایش می یابد و جیوه در لوله شیشه ای نازک، بالا می رود. درجه گذاری هایی که روی لوله شیشه ای گذاشته شده است، جهت نمایش دمای جیوه درون آن است.
برای خرید مواد آزمایشگاهی شیمیایی و صنعتی و یا خرید تجهیزات آزمایشگاهی شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه شرکت آثل طب از خدمات آزمایشگاهی برخوردار شوید.
فروشگاه ATR-MED، با تشکیل تیمی از نخبگان کشور (عضو بنیاد ملی نخبگان و دارای مقالات علمی متعدد ثبت‌شده در مجلات معتبر) که ارتباط نزدیک علمی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی اروپا و آمریکایی را دارد، فعالیت خود را به‌طور تخصصی در زمینه فروش آنلاین جامع محصولات علوم زیستی و خدمات آزمایشگاهی ارائه می دهد.
تمامی حقوق این وب سایت در اختیار آثل طب راد مد ایرانیان (ATR-MED) بوده و استفاده از محتوای آن تنها با درج منبع امکان پذیر می باشد.
