مقدمه
در ابتدا می خواهیم یه تعریف اجمالی و مختصر از روده باریک را داشته باشیم .روده باریک یا روده کوچک، دارای سه بخش مجزا می باشد که به ترتیب زیر هست :دوازدهه (دئودنوم)، تهی روده (ژژنوم)و درازروده (ایلئوم). همچنین روده باریک بخشی از دستگاه گوارش ما است که بیشترین جذب مواد مغذی دراین قسمت انجام می شود. هر آنچه که ما در طول روز می خوریم و می نوشیم از طریق روده کوچک به بدن راه پیدا می کند. به عبارت دیگر این عضو از بدن مواد مغذی را جذب کرده و در بدن توزیع می کند.
شیره روده باریک به آنزیم های گوارشی ای گفته می شود که توسط برخی از سلول های مخاط روده ساخته می شوند. این سلول ها قابلیت ترشحی ندارند. آنزیم ها درون آن ها جمع شده و با پاره شدن غشای سلول آزاد می شود.
کیسه صفرا در زیر کبد قرار گرفته است و حاوی ماده ای قلیایی به نام صفرا است که توسط سلول های کبدی ساخته می شود. صفرا بعد از تولید در کبد از طریق مجرای مشخصی یه این کیسه وارد شده و ذخیره می شود تا در زمان لازم وارد دوازدهه شده و در فرآیند گوارش شرکت کند.
اگر چه صفرا آنزیم نیست ولی نقش مهمی در روند گوارش بر عهده دارد.
پانکراس یا لوزالمعده غده ای است که در قسمت فوقانی شکم و پشت معده قرار گرفته است و به دو بخش درون ریز هورمون ساز و برون ریز آنزیم ساز تقسیم می شود.
بخش درون ریز لوزالمعده، هورمون هایی نظیر انسولین و گلوکاگون ساخته و به خون می ریزد.
بخش برون ریز آن نیز در فرآیند گوارش شرکت دارد و آنزیم هایی در دوازدهه ترشح می کند که تجزیه کننده همه مواد آلی هستند.
بیشتر بدانید: طبقه بندی آنزیمها و نحوه کاتالیز آنها
روده باريك طولي حدود ٦-٧متر دارد وشامل دئودنوم، ژوژنوم و ايليوم ميباشد و سطح جذبي حدود ٢٠٠متر مربع جهت جذب مواد غذايي دارد كه اين مربوط به پوشش مخاط مخصوص شبيه انگشتان دست است كه از سطح روده بداخل ان برجسته ميشود. مواد غذايي پس مراحل ابتدايي هضم در معده وارد روده شده و در انجا انزيم هاي لازم از سطح مخاطي روده و همچنين كبد و لوزالمعده به ان اضافه ميشود و در نهايت تبديل به مواد شيميايي قابل جذب در طول روده باريك ميشوند. اين حركت مواد داخل روده توسط حركات دودي شكل روده انجام مي پذيرد.
عمل اصلی روده باریک، هضم و جذب موادغذایی می باشد و در حقیقت جایی است که اکثر هضم و جذب غذاها در آنجا انجام می گیرد.
غذا پس از خروج از معده، وارد اثنی عشر می شود. غذا در این لوله باریک، توسط حرکات دودی شکل دیواره روده به جلو حرکت می کند.
بسیاری از آنزیم های گوارشی که توسط لوزالمعده (پانکراس) ترشح می شوند، از طریق مجرای خاصی که مجرای لوزالمعده نام دارد، وارد روده باریک می شوند.
مخاط روده باریک دارای اختصاصاتی است که آن را از سایر قسمتهای لوله گوارش ، متمایز می‌سازد. اپی‌تلیوم مخاط از سلولهای مختلفی تشکیل شده است که عبارتند از:
این سلولها که هم در سطح پرزها و هم در جدار کریپتها، دیده می‌شوند به انتروسیتها نیز معروف‌اند. سلولهای جذب کننده از نوع منشوری بلند و حاوی میکروویلی‌های متعدد هستند. غشاء پوشاننده میکروویلیها دارای روکشی گلیکو پروتئینی به نام گلیکو کالیکس است. این روکش نه تنها به عنوان یک لایه محافظ در مقابل آنزیمها، عمل می‌کند بلکه محلی برای اتصال برخی مواد قابل جذب نیز محسوب می‌شود. غشای میکروویلیها همچنین حاوی آنزیمهای گوارشی برای هضم و آنزیمهایی برای فعال کردن پیش آنزیمها و پروتئینهای حامل برای جذب مواد هضم شده است.
از جمله آنزیمهای موجود در غشاء میکروویلیها ، می‌توان به دی‌ساکاریدازها (مالتاز – لاکتاز – ساکاراز) برای تجزیه دی‌ساکاریدها ، آمینوپپتیدازها ، دی‌پپتیدازها برای تجزیه پلی‌پپتیدها و دی‌پپتیدها به اسیدهای آمینه را نام برد. غشای میکروویلیها در دوازدهه ، حاوی آنزیمی به نام آنتروکیناز می‌باشد که تریپسینوژن غیر فعال مترشحه از پانکراس را به تریپسین فعال تبدیل می‌کنند. وجود مجموعه اتصالی (Junctional Complex) در قسمت راسی سطوج جانبی این سلولها ، مانع از این می‌شود که مواد از طریق فضای بین سلولی وارد بدن شوند.
سلولهایی هستند که هم در سطح پرز و هم در سطح کریپتها دیده می‌شوند و دارای هسته قاعده‌ای و سیتوپلاسم راسی پر از ماده موکوسی هستند که به عنوان یک تک غده سلولی عمل می‌کنند. محتویات موکوسی سلول با معرف PAS (مخصوص کربوهیدراتها) به رنگ قرمز دیده می‌شود و در رنگ آمیزی معمولی ضمن آماده سازی بافت در مورد آماده کننده حل شده و باعث می‌شود که سلول به صورت تو خالی و روشن شبیه جام دیده شود. این سلولها در دوازدهه کم و هر چه به انتهای روده نزدیک می‌شویم، تعداد آنها نیز افزایش می‌یابد. موکوس مترشحه به وسیله این سلولها ، گلیکوپروتئین اسیدی است که سطح سلولها را لغزنده ساخته و دارای نقش حفاظتی است.
سلولهای هرمی و بلند هستند که در قاعده غدد لیبرکون ژوژنوم و ایلئوم و به ندرت آپاندیس دیده می‌شوند. سیتوپلاسم راسی آنها پر از گرانولهای ترشحی درشت و اسیدوفیل می‌باشد. این سلولها، پایدار بوده و به ندرت تجدید می‌شوند. چون غنی از آنزیم ضد باکتری لیزوزیم عقیده بر این است که در تنظیم باکتریهای ساکن روده (فلور طبیعی) ، دخالت دارند.
این سلولها اکثرا در نزدیکی قاعده غدد لیبرکون دیده می‌شوند. و تعداد آنها در دوازدهه بیشتر از ژژونوم و ایلئوم است. این سلولها در روده باریک ، هورمونها و پپتیدهای مختلفی را ترشح می‌کنند که شناخته شده‌ترین آنها عبارتند از: سکرتین و کوله سیتوکینین برای کنترل ترشحات پانکراس و صفرا ، سروتونین ، سوماتوستاتین ، شبع گلوکاگن برای افزایش انقباضات عضلات و نوروتانسین برای کاهش انقباضات عضلات.
سلولهای متمایز نشده یا سلولهای ریشه‌ای در قاعده غدد قرار دارند و در اثر تقسیم وتمایز همه سلولهای اپی‌تلیال را جایگزین می‌کنند.
بافت همبند شل و پرسلولی است که حد فاصل کریپتها و پرزها را پر کرده است. دارای تعداد زیادی لنفوسیت ، پلاسماسل و ماکروفاژ است. پلاسماسلها با ترشح ایمونوگلوبین A در اعمال دفاعی شرکت دارند.
از بافت همبند نسبتا متراکمی ساخته شده که حاوی رگهای خونی و لنفی است. زیر مخاط در دوازدهه حاوی غدد موکوسی به غدد برونر شده است.
این طبقه شامل عضلات صاف حلقوی در داخل و عضلات طولی در خارج است. طبقه عضلانی از خارج بوسیله سروز پوشیده شده که عبارت از لایه احشایی پرده صفاقی است.
ژژونوم قسمت اصلی جذب مواد در روده بوده که سطح جذبی آن با داشتن چینهای وسیع ، پرزهای فشرده بلند و انگشتی و کریپتهای عمیق افزایش یافته است. تعداد عقده‌ها یا ندولهای لنفاوی در ژژونوم ، نسبت به دوازدهه فراوان می‌باشد.
در نتیجه همانطور که در مقاله ذکر کردیم، وظیفه روده باریک جذب و هضم مواد غذایی در بدن می باشد و اکثر هضم ها در آن انجام می‌شود، پس سعی کنیم که از این به بعد که آگاهی مون بیشتر شد سبزیجات و میوه ها را در برنامه غذایی خودمون بیشتر کنیم که با این کار فیبر کافی به بدنمان می رسد و غذاها با سرعت بیشتری در طول روده باریک حرکت خواهند کرد.
برای خرید مواد آزمایشگاهی شیمیایی و صنعتی و یا خرید تجهیزات آزمایشگاهی شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه شرکت آثل طب از خدمات آزمایشگاهی برخوردار شوید.
فروشگاه ATR-MED، با تشکیل تیمی از نخبگان کشور (عضو بنیاد ملی نخبگان و دارای مقالات علمی متعدد ثبت‌شده در مجلات معتبر) که ارتباط نزدیک علمی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی اروپا و آمریکایی را دارد، فعالیت خود را به‌طور تخصصی در زمینه فروش آنلاین جامع محصولات علوم زیستی و خدمات آزمایشگاهی ارائه می دهد.
تمامی حقوق این وب سایت در اختیار آثل طب راد مد ایرانیان (ATR-MED) بوده و استفاده از محتوای آن تنها با درج منبع امکان پذیر می باشد.
