آنتیبادیها یا پادتنها مولکولهای پروتئینی تخصصیافتهای شبیه حرف Y هستد که مانند قفلوکلید به عومل بیگانه مهاجم به بدن مانند ویروسها، قارچها یا انگلها متصل میشوند.آنتی بادی یا پادتن، پروتئین دفاعی تخصصی است که توسط سیستم ایمنی مهرهدارن ساخته میشود. این ساختارهای کوچک در واقع از 4 واحد مختلف پروتئینی ساخته شدهاند. انتهای مولکول پادتن متغیر است و میتواند برای اتصال به هر مولکول سازگاری پیدا کند. شکل آنتی بادی توسط آنتی ژنهای موجود در بدن تعیین میشود که این آنتی ژنها برای بدن آسیبزا هستند.
سلولهای ایمنی ویژه، این آنتی ژنها را تشخیص داده و یک آنتی بادی در مقابله با آنها ایجاد میکنند. این روند تولید آنتی بادی بارها و بارها تکرار میشود تا سیستم با آنتی بادیها اشباع شود. پروتئینهای آنتی بادی به آنتی ژنها متصل شده و آنها را احاطه کرده و از گسترش عامل مهاجم یا عفونت بیشتر بدن توسط آنتی ژنهای پاتوژن جلوگیری میکنند.از طریق همین آنتی بادیها است که یک ارگانیسم میتواند سلولهای خود را از سایر سلولها (غیرخودی) تشخیص دهد. به عنوان مثال، بر روی سطح سلولهای باکتریایی پروتئینها و کربوهیدراتهای خاصی قرار دارند که به عنوان آنتی ژن عمل کرده و توسط سیستم ایمنی بدن قابل شناسایی هستند. لنفوسیتهای B، یک سلول ایمنی اختصاصی به شمار میآیند که قادر هستند، آنتی بادیهایی را ایجاد کنند که به باکتریهای مهاجم حمله میکنند.
آنتی بادیها به صورت اختصاصی آنتی ژنها را شناسایی کرده و به آنها متصل میشوند.
یک آنتی بادی متصل به یک باکتری نه تنها از تکمیل مراحل طبیعی باکتری جلوگیری میکند، بلکه به هدایت گلبولهای سفید خون در هضم و از بین بردن باکتریها نیز کمک میکند. گروهی از گلبولهای سفید که به ماکروفاژها معروف هستند، باکتریهای مهاجم را براساس انتهای دم آنتی بادی متصل به آنها شناسایی کرده و به روش اندوسیتوز آنها را در خود گرفته و هضم میکنند.
در خون، آنتی بادیها حدود 20٪ از کل پروتئینها را تشکیل میدهند که این مقدار بسیار قابل توجهی است. اگرچه یک آنتی بادی منفرد میتواند بسیار کوچک باشد، یک ارگانیسم باید آنتی بادیهای زیادی برای مبارزه با انواع بسیاری از آنتی ژنهای موجود در سیستم ایمنی خود داشته باشد. علاوه بر تعداد زیاد آنتی بادی، آنها باید بر حسب تنوع آنتی ژنها، متنوع نیز باشند. برای شناسایی باکتریهای بزرگ به تعداد زیادی آنتی بادی نیاز است.آنتی بادی همچنین ممکن است به عنوان «ایمونوگلوبولین» (Immunoglobulin) نیز شناخته شود، ایمونوگلوبین اصطلاحی است که پروتئین مورد استفاده در عملکرد ایمنی بدن را توصیف میکند.
1– آنتی بادیهای مونوکلونال :
مونوکلونال ها که پادتن های تک تیره نیز نامیده می شوند، فقط دارای یک ظرفیت اتصال به جایگاه ویژه آنتی ژن ها هستند. این جایگاه که توسط سیستم ایمنی و آنتی بادیها شناسایی می شود، اپی توپ نامیده می شود. این پادتن ها در واقع پروتئین هایی هستند که یک سلول والد مشترک داشته و شبیه به آنتی بادیهای انسانی در سیستم ایمنی رفتار می کنند. آنتی بادیهایی که در آزمایشگاه ساخته می شوند از نوع مونوکلونال می باشند که برای درمان بیماری هایی چون سرطان از آن ها استفاده می کنند.
بیشتر بخوانید<<<<<<<<<<<<آزمایش آنتی بادی کرونا چیست؟
برای ساختن یک آنتی بادی مونوکلونال برای مقابله با بیماری سرطان توسط محققان، باید آنتی ژن مناسب شناسایی شود. این آنتی بادیها یا به عنوان دارو، با شناسایی سلول های سرطانی و متصل شدن به آن ها، باعث نابودی آن ها می شوند و یا برخی از آن ها مانند ایمونوتراپی، باعث عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن در شناسایی سلول های سرطانی و نابودی آن ها می شوند. همچنین آنتی کورهای مونوکلونال برای ساخت داروهای شیمی درمانی، دادن واکنش ایمنی درست در عمل پیوند عضو و معالجه بیماری خود ایمنی موثر می باشد.
2– آنتی بادیهای پلی کلونال :
پلوکلونال ها تکی نبوده و متشکل از دودمان های سلولی هستند که از گروه آنتی بادیها ساخته شدند. هر کدام از مجموعه این گروه، در مقابل آنتی ژن های خاص، اپی توپ های خاصی را برای اتصال انتخاب می کنند. تولید آنتی بادیهای پلی کلونال بسیار راحت بوده و با تزریق آنتی ژن های خاص به بدن حیوانات و استخراج آنتی بادی های ساخته شده در خون آن ها، بعد از یک دوره، انجام می شود. از این آنتی بادیها در درمان و تولید دارو استفاده می شود.
ساختار آنتیبادیها
دو بازوی مولکول آنتیبادی که در راس آن قرار دارند و شکلی مانند Y به آن میدهد به «آنتیژن» یا «پادگن» میچسبند.آنتیژن ممکن است یک مولکول یا بخشی از یک مولکول باشد که خودشان معمولا بخشی از یک ویروس یا باکتری هستند. برای مثال کروناویروس جدید یا سارس-کوو-۲ پروتئینهایی گلمیخمانند در سطح بیرونیاش دارد که خاص این ویروس هستند و برخی از آنتیبادیها به این گلمیخها متصل میشوند و آنها را شناسایی میکنند.
پایه مولکول Y مانند آنتیبادی به چندین مولکول دیگر تولید شده بوسیله دستگاه ایمنی متصل میشود که میتوانند آنتیژن را نابود یا دستگاه ایمنی از راههای دیگر بر ضد آن بسیج کنند. از جمله این راهها میتواند به آبشار «کمپلمان» اشاره کرد.کمپلمان در واقع مانند یک جلاد عمل میکند و باعث ایجاد سوراخهایی در هدفش مثلا غشای یک ویروس یا باکتری ایجاد میکند.
این نوع آنتی بادی که به ایمونوگلوبین G نیز معروف است، فراوانترین آنتی بادی بدن به شمار میآید و در حدود ۱۵ درصد از کل پروتئینهای سرم را به خود اختصاص داده است. این آنتی بادی تنها در خون وجود دارد و قادر است با عبور از جفت وارد جنین شده و از آن در برابر عوامل بیگانه محافظت کند (ایمنی مادرزادی). علاوه بر این، آنتی بادی G میتواند در مواردی که بین خون مادر و جنین ناسازگاری Rh وجود دارد، موجب ایجاد واکنشهای ایمنی خطرناک شود. ایمونوگلوبین G موجب آگلوتیناسیون عوامل بیگانه میشود.
این نوع آنتی بادی در انواع مایعات بدن مانند سرم، بزاق، شیر مادر و ترشحات لوله گوارشی وجود دارد. IgA توانایی بالایی در مبارزه با عوامل ویروسی دارد. وجود این آنتی بادی در شیر مادر از نوزاد در برابر عوامل مهاجم که به دستگاه گوارش حمله میکنند، محافظت میکند.
عملکرد این آنتی بادی در بدن کاملا شناخته شده نیست و در میان سایر ایمونوگلوبینها کمترین میزان را به خود اختصاص داده است (در حدود یک درصد). آنتی بادی D در نوزادن مهمترین ایمونوگلوبین به شمار میآید و در بزرگسالان کمتر وجود دارد.
این آنتی بادی که به آنتی بادی راژین نیز معروف است در عفونتهای انگلی و واکنشهای آلرژیک وارد عمل میشود.
این نوع از آنتی بادیها اولین ایمونوگلوبینهایی هستند که در پاسخ به آنتی ژنها در بدن تولید میشوند. IgM در ماههای پنجم و ششم بارداری در جنین ساخته میشوند و وجود آنها در خون نشانهای از عفونت در بدن است. ایمونوگلوبین M قادر است، همزمان به ۵ آنتی ژن متصل شود. این آنتی بادیها در برابر عوامل میکروبی و مهاجم پاسخ ضعیفی دارند و بیشتر در بیماریهایی مانند تبخال تولید آنها افزایش مییابد.
ايمونوگلوبولين(IgE) يکي از پنج کلاس ايمونوگلوبولين در سرم انسان است. آنتي بادي مونوکلونال (mab) ، آنتي بادي حاصل از يک کلون لنفوسيتي است که به يک اپي توپ خاص متصل مي شود. امروزه آنتي بادي هاي مونوکلونال در امر تشخيص و درمان کاربرد وسيعي پيدا کرده اند. با توليدmab عليهIgE ، مقدمات تهيه کيت اليزا براي تشخيص اين ايمونوگلوبولين و تلخيص هر چه بيش تر آن با ستون افنيتي کروماتوگرافي فراهم مي گردد.براي توليد mabعليهIgE انساني، سلول هاي طحال موش هايBalb/c ايمن شده باIgE با رده سلول ميلوماي موشي(SP2/0) و با استفاده از پلي اتيلن گليکول ادغام گرديد. مايع رويي هيبريدوماهاي توليد شده به روش اليزا غربال شدند. تکثي(Cloning) کلون هاي مثبت انتخابي به روش حد نهايي رقت (Limiting Dilution) صورت گرفت. تک کلون مطلوب از بين تک کلون هاي حاصل شناسايي گرديد و پس از تاييد با روش ايمونوبلاتينگ و تعيين زير کلاس، در تانک ازت مايع نگهداري شد .
نتايج تحقيق حاضر نشان داد که حاصل نهايي سه ادغام سلولي موفقيت آميز، 156 چاهک مثبت داراي جذب بالا در واکنش باIgE بود که از بين آن ها، 14 چاهک با بالاترين جذب براي انجام تکثير انتخاب شد. بيش از 100 تک کلون حاصل شد که تک کلون مطلوب(G10F7) ، ميزان جذب بالايي را در واکنش باIgE و ميزان واکنش متقاطع کم تر (در حد کنترل منفي) را باIgG IgA , و IgM نشان داد. باند با تراکم بيش تر در ايمونوبلاتينگ در تاييد نتايج فوق بود. اين تک کلون داراي زير کلاسIgG1 با زنجيره سبک از نوع کاپا بود.
آنتی بادیها در بسیاری از فعالیتهای ایمنی بدن شرکت میکنند که از جمله عملکردهای آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
به طور کلی سیستم ایمنی در بدن پروتئینی را برای دفاع در مقابل عوامل بیگانه ای چون باکتری ها و ویروس ها می سازد که به آن آنتی بادی می گویند. آنتی بادی ها متناسب با نوع آنتی ژن های مضری که در بدن هستند، دارای شکل خاصی هستند. انتهای آن ها برای این که به این آنتی ژن ها متصل شود، به شکل های خاصی تغییر پیدا می کند. این آنتی بادی که به آنتی بادی راژین نیز معروف است در عفونتهای انگلی و واکنشهای آلرژیک وارد عمل میشود.
برای خرید مواد آزمایشگاهی شیمیایی و صنعتی و یا خرید تجهیزات آزمایشگاهی شما میتوانید با مراجعه به فروشگاه شرکت آثل طب از خدمات آزمایشگاهی برخوردار شوید.